انتشار کتاب المنتخب من السیاق لتاریخ نیسابور توسط کتابخانه مجلس
اثر صریفینی تلخیص السیاق لتاریخ نیسابور امام حافظ ابوالحسن فارسی است، کتابی که هیچ نسخه‌ای از آن بر جای نمانده است. وی در تلخیص سیاق، کوشیده است که اطّلاعات مرتبط با زندگی‌نامة اشخاص را با روشی درست و دقیق خلاصه کند و از این بابت کمتر به حذف پرداخته و شرح احوال مختصر و مفید حدود 1683 شخصیت را به همراه معرفی برخی از آثارشان نقل کرده است.
این اثر از چندین لحاظ مهم است:
1. از اصل کتاب هیچ اثری برجای نمانده است.
2. انتخاب صریفینی به خط خود او در دسترس است و در این چاپ از آن بهره گرفته شده است.
3. این کتاب اگرچه به زبان عربی نوشته شده، ولی دارای فوائد زبان‌شناسیِ فراوان در حوزة زبان فارسی است.
4. اطلاعات بسیار مهمی از دورة سلجوقی و غزنوی در بر دارد.
5. در حوزة تاریخ محلی خراسان و نیشابور و معرفیِ رجال آن، اطلاعات دست اوّل و مهمی ارائه می‌دهد.
6. کتابی است که محل ارجاع رجال‌نویسان و مورّخان فراونی بوده و امروزه از مصادر و مراجع مهم تاریخی، ادبی و فرهنگی اسلام و ایران است.
7. اطلاعات مهمی نیز در حوزة جغرافیا و اسامی شهرها و روستاها در آن وجود دارد.
این کتاب، پیش از این به سال 1362 در قم، به تصحیح استاد محمّدکاظم محمودی به چاپ رسیده است. این چاپ به تصحیح همان مصحح است، امّا بر چاپ قبلی از نظر تعلیقات، توضیحات، اضافات و نمایه‌های هفت‌گانه برتری دارد.
در مقدمة ریاست کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، دکتر محمد رجبی، بر این اثر می‌خوانیم:
هر متنی که از مآثر علمی و فرهنگی کشورمان به زنجیرۀ تحقیق وتصحیح میپیوندد و انتشار می‌یابد، گویایِ منزلتِ متمایز ایرانیان در گسترۀ دانش و اندیشه بشری، و پیوستگی سلسله حیات معنوی و فرهنگی آنها در ادوار تاریخ است. از این‌رو هرچه بیشتر، میراث مکتوب خود را عرضه کنیم، بهتر میتوانیم امروز خود را با گذشته شکوهمند و شکوفای خویش گره بزنیم و فردای بهتری را برای آیندگان‌مان ترسیم کنیم.
کتابخانه مجلس شورای اسلامی با دارا بودن گنجینهای گران و کلان از آثار و مآثر اسلامی و ایرانی، وظیفه خود میداند به قدر امکانات، به چاپ و نشر متون و اسناد بپردازد و آنها را در اختیار جامعه علمی و فرهنگی کشور قرار دهد.
در میان آثار نگاشته شده در تاریخ‌نگاری محلّی، السیاق لتاریخ نیسابور، نوشتة عبدالغافر بن اسماعیل فارسی (م 529ق) به دلیل اشتمال بر شرح احوال بسیاری از عالمان ایرانی شهر نیشابور، منبعی بسیار ارزشمند است. اهمیت این اثر را از آنجا می‌توان دریافت که مطالب فراوانی از آن در متون بعدی، بویژه کتابهای تراجم‌نگاری، نقل شده است. با این حال، از متن اصلیِ کتاب، تا به حال، نسخه‌ای به دست نیامده و آنچه اکنون از آن در اختیار داریم، تلخیص و منتخبی است. اثر حاضر، که متن نسخة منتخب کتاب است، بخوبی، سهم و جایگاه ایرانیان را در شکل‌گیری تمدّن اسلامی نشان می‌دهد. کتاب دارای فواید تاریخی، لغوی، جغرافیایی و اطلاعات بیشمار دیگر و از منابع بسیار مهم برای بررسی تاریخ خراسان در عصر غزنوی و سلجوقی است.
مرکز پژوهش کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی