سرفصل دروس دوره دکتری رشته تاریخ محلی دانشگاه اصفهان
دروس تخصصی - اصلی دکتری تاریخ گرایش تاریخ محلی
تعداد درس نام درس جدید واحد
۱ فلسفه تاریخ محلی و روش شناسی ۲
۲ روش تحقیق در تاریخ نگاری محلی ۲
۳ تاریخ نگاری محلی (۱) ۲
۴ تاریخ نگاری محلی (۲) ۲
۵ تاریخ شفاهی ۲
  جمع واحدها ۱۰

دروس اختیاری دکتری تاریخ گرایش تاریخ محلی
تعداد درس نام درس جدید واحد
۱ مؤسسه های مدنی و اصناف ۲
۲ تحلیل منابع اسناد و مدارک آرشیوی ۲
۳ جغرافیای تاریخی محلی / منطقه ای ۲
۴ هویت شناسی محلی / منطقه ای ۲
۵ ملل و نحل ۲
۶ جامعه شناسی تاریخی ۲
  جمع واحدها ۱۲

۱.دانشجویان دکتری تاریخ محلی الزاماً باید 8 واحد از جدول دروس اختیاری را بگذرانند.
۲. پایانامه دکتری تاریخ محلی معادل 18 واحد افزون بر دروس جداول تخصصی و اختیاری است.

فلسفه تاریخ محلی و روش شناسی
هدف درس : تحلیل نگرش تاریخ محلی و مقایسه نظری و عملی آن با سایر شاخه های تاریخ نگاری در ابعاد نظری و عملی آن.
رئوس مطالب :
- فلسفه نظری و انتقادی تاریخ.
- معرفت شناسی تاریخ محلی.
- فلسفه تاریخ نگاری در سنت قدیم و جدید محلی نگاری.
- سنت جدید تاریخ نگاری محلی و روش شناسی آن.
- کارکردهای نظری و علمی تاریخ نگاری محلی.
- آسیب شناسی نظری تاریخ نگاری محلی.
- جایگاه تاریخ نگاری محلی درمطالعات تاریخ معاصر ایران و جهان.
منابع:
- نوذری،حسینعلی.(1379) . فلسفه تاریخ روش شناسی و تاریخ نگاری، تهران: طرح نو .
- بلیک،جرمی. (1390) . مطالعات تاریخی، ترجمه محمد تقی ایمانپور، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی .
- Finberg , H.P.R. (1952). The local history and its theme , Leicester.
- Jenkins , K. (1991). Re- thiking history : London.
- Jenkins , K. (2003). Re- figuring history: London.
- Phythan - Adams, Ch. (1987). Re- thinking local history , Leicester.
- Kammen, C. (2003) . On doing local history : New York.

روش تحقیق در تاریخ نگاری محلی
هدف درس : طرح مبانی و چگونگی تحقیقات روش تحقیق در حیطه های مختلف تاریخ نگاری محلی
رئوس مطالب:
- جایگاه نگرش منطقه ای / محلی درجغرافیای سیاسی واحد.
- روش تحقیق عمومی.
- میدان های تحقیق در تاریخ نگاری محلی.
- موضوع یابی در میدان های تحقیق.
- شهر و روستا .
- همگرایی و تمایزات روش شناسانه : تاریخ اجتماعی ، جغرافیای تاریخی، فکلور.
- سنت های تاریخ نگاری محلی و درجهان : آمریکا، انگلیسی ، فرانسه.
- مفاهیم و موضوعات محلی.
- طرح چشم انداز های جدید در تاریخ نگاری محلی : تاریخ نگاری فامیلی.
- نظریه بنیادی در تحقیقات تاریخ محلی.
منابع:
- Sheeran , G.& Y. (1999). Reconstructing local history , The local history , Nov.vol. 29, Number, 4.
- Riden, p. (2000). Local history, Cardif.
- Trubsaw, B. (1999). How to write and publish local history: London.
- Green and Kathleen, A. (1999). The houses of history: Manchester.
- Mnslow, A. (2000). The Routledge companion to historical studies: London.
- Bently , B. (1999). Modern historiography: London.
- Kammen, C. (2003). On doing local history: New York.
- http://www.local-history.co.uk
- http://sites.mnhs.org /library/content/local-history
- http://www.napavalley.edu/library/pages/localhistorynapa.aspx

تاریخ نگاری محلی (1)
هدف درس : تحلیل و تبیین سیر تطور تاریخ نگاری محلی از آغاز تا صفویه.
رئوس مطالب:
- تعاریف و اصطلاحات.
- زمینه های شکل گیری تاریخ های محلی.
- انواع تاریخ های محلی در این دوره.
- نقد و بررسی تاریخ نگاری فتوح.
- نقد و تبیین تاریخ های محلی دینی.
- نقد و بررسی فرهنگ نامه های دینی و غیر دینی.
- نقد و تبیین تاریخ نامه های محلی عمومی و سلسله ای.
- نقد و بررسی کتب محلی فضائل نامه و محاسن نویسی.
- نقد و بررسی تاریخ های محلی مزارات.
- آسیب شناسی کتب تاریخ محلی.
- مزایاو اهمیت تاریخ های محلی در شناخت دگر گونی های اجتماعی و فرهنگی ایران.
منابع:
- سجادی، سید صادق و عالم زاده، هادی. (1379). تاریخ نگاری در اسلام، تهران: سمت.
- بیهقی، ابوالحسن علی بن زید . (بی تا ). تاریخ بیهق، به تصحیح احمد بهمنیار، تهران: کتابفروشی فروغی.
- حاکم نیشابوری ابوعبدالله. (1375). تاریخ نیشابور، ترجمه خلیفه نیشابوری، به تصحیح دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: نشر اگه.
- قمی، حسن بن محمد بن حسن. (1388). تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی بن حسن بن عبدالملک قمی، تصحیح دارالتحقیق آستانه قم، کنگره بزرگداشت شخصیت قم: حضرت فاطمه.
- مافروخی اصفهانی، مفضل بن سعد. (1385). محاسن اصفهان، ترجمه حسین بن محمد آوی، به کوشش عباس اقبال آشتیانی، اصفهان: مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل.
- مجهول المؤلف.(1352). تاریخ سیستان، به تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
- نرشخی، جعفر بن محمد.(1351). تاریخ بخارار، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- واعظ بلخی، ابوبکرعبدالله بن عمر.(1350). فضایل بلخ، ترجمه عبدالله محمد بن محمد حسینی، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- قنوات ، عبدالرحیم .(1391).نقد و بررسی تاریخ نگاری محلی ایران در دوره ی اسلامی تا سده ی هفتم ، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- نورائی، مرتضی، مهناز شعر بافچی زاده .(1390).تاریخ نگاری محلی و خطط نویسی در مصر دوره اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- عزیزی ، حسین ، (1391)،نقد و بررسی منابع تاریخ فتوح در سه قرن اول هجری با رویکرد فتوح ایران، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- Rosenthal, F. (1968). A history of Muslim historiography, vols, nd, Leiden.
- The Journal of the society for Iranian studies.(2000). Persian local histories, vol. , Number , Winter /Spring .

تاریخ نگاری محلی (2)
هدف درس : ارزیابی و تحلیل سنت قدیم تاریخ نگاری محلی در ایران قرون جدید از صفویان تا عصر حاضر.
رئوس مطالب:
- دوره صفویه.
- افشار زَند.
- دوره قاجار.
- از مشروطیت تا دهه‌های اخیر.
- تحلیل و منبع شناسی تاریخ نگاری محلی در دورۀ گذار.
- دگرگونی تاریخ نگاری محلی از سنت قدیم به جدید در ایران
منابع:
- آژند، یعقوب. (1361) . تاریخ نگاری در اسلام، تهران: گستره.
- سجادی، سید صادق و عالم زاده، هادی. (1379). تاریخ نگاری در اسلام، تهران: سمت.
- الاصفهانی، محمد مهدی ارباب. (1368). نصف جهان فی تعریف الاصفهان، به تصحیح منوچهر ستوده، تهران: امیر کبیر.
- خورموجی، میرزا جعفرخان. (1380). نزهت الاخبار، تصحیح و تحقیق سیدعلی آل داود، تهران: مجلس شورای اسلامی.
- سنندجی، میرزا شکرالله. (1375). تحفه ناصری، مقابله و تصحیح حشمت الله طیبی، تهران: امیرکبیر.
- شیرازی، معین الدین زرکوب. (1350). شیراز نامه، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- کلانتر ضرابی، عبدالرحیم. (1356). تاریخ کاشان، به کوشش ایرج ، تهران: امیر کبیر.
- کاتب یزدی، احمد بن حسین. (1386). تاریخ جدید یزد، به کوشش ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
- نادر میرزا قاجار. (1373). تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تبریز: ستوده.
- Rosenthal, F. A. (1968). history of Muslim historaphy, vols, nd: Leiden.
- The Journal of the society for Iranian studies.(2000). Persian local histories, vol. , Number , Winter /Spring.

تاریخ شفاهی
هدف درس : آموزش شیوه ها و ساز و کارهای تاریخ شفاهی و کارکرد های آن در تاریخ نگاری محلی.
رئوس مطالب:
- فلسفه تاریخ شفاهی.
- کارکردهای تاریخ نگاری شفاهی.
- مصاحبه فعال و روشهای آن ( بسته های پرسشی ).
- چگونگی استخراج اطلاعات در قالب شواهد شفاهی ( تدوین ).
- مقایسه تحلیلی زوایای تاریخ شفاهی با تاریخ مکتوب.
- کارکرد تاریخ شفاهی در تاریخ نگاری معاصر.
منابع:
- دان،سوزان.(1376).شیوه های مصاحبه در مطبوعات ،ترجمه علی ایثار کسمایی،تهران:انتشارات مؤسسه ایران.
- تاریخ شفاهی دفاع مقدس.(1390).مجموعه مقالات، غلامرضا عزیزی ،تهران :انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- مصاحبه در تاریخ شفاهی. (1378). مجموعه مقالات ، تهران : انتشارات سوره مهر.
- نورائی ،مرتضی ، مهدی ابوالحسنی .(1392).تاریخ شفاهی و نقد و بررسی جایگاه آن در تاریخ نگاری معاصر و ایران،تهران :پژوهشکده تاریخ اسلام.
- Songster, H.J. (1998). Telling our stories: Feminist debates and the use of oral history, in The oral history reader, R . Perks and A. Thomson (ed.): London.
- Portelli, A. (1998). What makes oral history different, in oral history reader, R. Perks and A. Thomson (ed.): London.
- Stanford , M. (1994). A companion to the study of history Oxford.
- Howarth , K . (1988).Oral history , Great Britain.
- Ritchie, D.A.(2003).Doing oral history, Oxford.
- Brivait, B. (1996). and others (ed.), Contemporary history hand book:Manchester.
- Jordanova, L. (2000). History in practice: London.
- Gardiner, J. (1988). What is history today? :London

مؤسسه های مدنی و اصناف
هدف درس : تحقیق درباره مؤسسه های مدنی و اصناف تنوع؛ کار کردها و تفاوتهادر دوره های مختلف تاریخ ایران.
رئوس مطالب:
- جایگاه مؤسسه های مدنی درمطالعات تاریخ محلی.
- اصناف و مؤسسه های مدنی محلی/ منطقه ای.
- رابطه اصناف و ساخت ها و زیر ساخت های حیات شهری.
- مؤسسه های مدنی و تغییرات اجتماعی.
- فراز و نشیب مؤسسه های مدنی و اصناف در دورۀ معاصر.
- استحاله اصناف و حرف در سده ی اخیر .
- ابن اخوه، محمد بن احمد قرشی.(1367). آئین شهرداری در قرن هفتم هجری قمری، ترجمه جعفر شعایه مهران، علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
- ابن خلدون، عبدالرحمن.(1347). مقدمه، جلد نخست، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: بنگاه ترجمه و نشرکتاب.
- احتشامی.(1384). نقش کلانتران و کدخدان در مدیریت شهر و روستا، قائم، اصفهان.
- ادیبی، حسین.(1335). مقدمه ای بر جامعه شناسی شهری، تهران: شبگیر.
- افشاری، مهران و مداینی، مهدی.(1381). چهارده رساله در باب فتوت و اصناف با مقدمه، تصحیح و توضیح مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران: چشمه.
- پیگو لوسکایا، ن.(1372). شهرهای ایران در روزگار پارسیان و ساسانیان، ترجمه ی عنایت الله رضا تهران : علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
- الشیخی، ابراهیم سعید.(1362). اصناف عصرعباسی، ترجمه ی عالم زاده، تهران: نشر دانشگاهی.
- فوران، جان.(1378). مقاومت شکننده تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال های پس از انقلاب اسلامی، ترجمه ی احمد ترنی، تهران: رسا، چاپ دوم.
- عثمان، حمد عبد الستار.(1376). مدینه ی اسلامی، ترجمه ی علی چراغی، تهران: امیر کبیر.
- Avery, P., and, Hambly G. (1991) .The Cambridge history of Iran, 7 vols: Combridge.
- Blatch Ford, R. (2008).The family and Local history hand book,8th ed: London.
- http://www.local-history.co.uk
- http://sites.mnhs.org /library/content/local-history
- http://www.napavalley.edu/library/pages/localhistorynapa.aspx

تحلیل منابع، اسناد و مدارک آرشیوی
هدف درس : آموزش سندشناسی و سند پژوهشی در حیطه محلی / منطقه ای .
رئوس مطالب:
- تعریف اسناد در قالب رسمی، نیمه رسمی و غیررسمی.
- ابزارهای درونی و برونی تحلیل اسناد آرشیوی.
- سند شناسی و سند پژوهی.
- مؤسسه های آرشیوی محلی در اروپا و آمریکا.
- آرشیوهای منطقه ای.
- آرشیوهای شخصی و کارکرد محلی آنها.
- اسنادتولیدی – اداره های محلی.
- نمونه خوانی اسناد.
- آشنایی با مؤسسه ی آرشیوی در ایران.
- تحلیل سیکل تولید اسناد آرشیوی در ایران.
- جایگاه اسناد محلی و ارزیابی محتوای آن.
منابع:
- رضایی، امید. (1390). درآمدی بر اسناد شرعی دورۀ قاجار، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- قائم مقامی، جهانگیر. (1350). مقدمه ای به شناخت اسناد تاریخی، تهران.
- اتحادیه، منصوره. (1385). در محضر شیخ فضل الله نوری ، 2ج ، تهران: نشر تاریخ ایران.
- نورائی، مرتضی.(1390) . قباله کارگزاری اصفهان، اصفهان: مرکز اصفهان شناسی .
- نورائی، مرتضی. (1385) . اسنادکارگزاری بوشهر، تهران: مرکز مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- رنجبر، محمدعلی. (1389) . فارس از مشروطیت تا جنگ جهانی اول، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی.
- تحلیل بسته های اسناد به انتخاب استاد درس.

جغرافیای تاریخی (محلی / منطقه ای)
هدف درس : تحلیل و ارزیابی سنت های جغرافیای تاریخی دربستر فهم و تحلیل تاریخ نگاری محلی.
رئوس مطالب:
- میدان های تحلیل جغرافیای تاریخی اهداف آن.
- نظریه های مختلف در مطالعات جغرافیای روستایی و شهری.
- تقسیمات جغرافیایی در عرصه تاریخ.
- مناسبات انسانی، طبیعی و اداری در تقسیمات محلی / منطقه ای.
- همگرایی ها و تمایزات جغرافیای تاریخی و تاریخ محلی.
- بسترسازی اقتصادی و سیاسی نواحی طبیعی.
منابع:
- بارتولد، و. (1372). تذکره جغرافیای تاریخی ایران، ترجمه ی حمزه سردادور، تهران: توس .
- پاپلی یزدی،محمد حسین.(1365). تعریف مفهوم و دیدگاه تازه از جغرافیای، فصلنامه ی تححقیقات جغرافیایی، ش 2 ، سال اول .
- جابری انصاری، میرزا حسن.(1333ق.). تاریخ اصفهان و همه جهان. اصفهان : چاپ سنگی .
- حسینی فسایی، حاج میرزا حسن.(1367). فارسنامه ناصری ، تصحیح منصور رستگارفسایی، تهران : امیر کبیر.
- خورموجی، میرزاجعفر.(1380). نزهت الاخبار، تصحیح سید علی آل داود ، تهران : علمی و فرهنگی .
- لسترنج ، گ.)1364). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمه ی محمود عرفان، تهران : علمی .
- وزیری، احمد علی خان.(1370). تاریخ کرمان، تصحیح محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران : علمی .
http://www.answers.com/historical-geography.
-Royle,E.(ed). (1998).Issues of Regional Identity: Manchester.
-The Journal of the Society for Iranian Studies, vol. 33.

هویت (محلی / منطقه ای)
هدف درس : تحلیل مبانی هویت در پیدایش و پایداری واحدهای محلی / منطقه ای در قالب نگرش ملی.
رئوس مطالب :
- مؤلفه های هویت محلی : انسان، امور اداری، طبیعت،مکان.
- تحلیل انسانی فهم محلیت.
- بررسی تحلیل وضعیت طبیعی در هویت محلی.
- فرهنگ و شناخت اقلیت و اکثریت
- تحلیل جغرافیای طبیعی در مقایسه با جغرافیای فرهنگی
منابع:
- احمدی، حمید.(1383). ایران: هویت، ملیت، قومیت (مجموعه مقالات)، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، تهران.
- صالحی امیری، رضا . (1385). مدیریت منازعات قومی در ایران :نقد و بررسی الگوهای موجود و ارائه الگوهای مطلوب ، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام مرکز تحقیقات استراتژیک.
- صنیع اجلدل، مری. (1384). در آمدی بر فرهنگ و هویت ایران، تهران: مطالعات ملی .
- گودرزی، حسین. (1385). مفاهیم بنیادین در مطالعات قومی، تهران: تمدن ایرانی .
- احمدی، حمید. (1378). قومیت و فرم گرایی در ایران، افسانه یا واقعیت، تهران: نشر نی.
- برتون، ر. (1380). فرم شناسی سیاسی، تهران: نشرنی.
- فکوهی، ناصر. (1389). همسازی و تعارض در هویت و قومیت، تهران: نشر نی.
-اکبری، محمد علی.(1384). تبارشناسی هویت جدید ایرانی (عصرقاجاریه و پهلوی اول) ، تهران: علمی و فرهنگی.
- کریمی، علی. (1387). مدیریت سیاسی در جوامع چند فرهنگی، تهران: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
- مقصودی، مجتبی. (1380). تحولات قومی در ایران : علل و زمینه ها ، تهران: مطالعات ملی.

ملل و نحل
هدف درس :
تحقیق و ترسیم جغرافیا و فرهنگ گروه های مذهبی و نژادی فعال حیطه ی ایرانشهر
رئوس مطالب:
- جایگاه اندیشه متفاوت در شکل گیری فرقه های گوناگون.
- روند رو به رشد فرقه های مختلف در قرون اولیه و میانه.
- اصناف متأثر از فرقه ها.
- شکل گیری نظام قدرت براساس اندیشه های غالیانه در مناطق.
- مؤلفه های اندیشه های غالیانه و ترسیم حجم تأثیرگذاری اجتماعی آنها.
- جغرافیای تاریخی ظهور و افول فرقه های اجتماعی – سیاسی.
- مؤلفه های فرهنگی مناطق در ظهور و افول فرقه های فرهنگی و نژادی.
منابع :
- ابوزهره، محمد. (1384). تاریخ مذاهب اسلامی، ترجمه علیرضا ایمانی،مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
- السبحانی، جعفر. ( 1414). بحوث فی الملل و النحل دراسه الموضوعیه مقارنه للمذاهب والاسلامیه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- الشهرستانی، عبدالکریم، الملل و النحل، صححه و علق الیه الاستاذ شیخ احمد فهمی محمد. (1368). الطبعه الاولی، بیروت: دارالسرور.
- الاشعری، علی ابن اسماعیل. (1352). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ترجمه محسن مؤیدی، تهران: امیرکبیر.
- بغدادی، الامام عبدالقاهر بن طاهر بن محمد، الفرق بین الفرق،اعتنی بها و علق علیها شیخ ابراهیم رمضان. (1411). بیروت:دارالعرفه.
- جعفری، حسین. (1364). تشییع در مسیر تاریخ، ترجمه محمد تقی آیت اللهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- جعفری، یعقوب. (1371). خوارج در تاریخ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- زقزوق، محمود حمدی. (1428). موسوعه الفرق والمذاهب فی العالم الاسلامی، ، مصر: وزاره الاوقاف.
- صابری حسین. (1384). تاریخ فرق اسلامی (فرقه های نخستین) سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی.
- مشکور، محمد جواد. (1372). فرهنگ فرق اسلامی، با مقدمه کاظم شانه چی، بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی.

جامعه شناسی تاریخی
هدف درس : بررسی و تحلیل سا ختار و کار کردهای تغییرات اجتماعی در شهرها و مناطق جغرافیای طبیعی/انسانی ایران.
رئوس مطالب:
- ساز وکارهای تغییر وتحول در جوامع.
- ارزیابی تغییرات در حیات اجتماعی ایران در مقیاس منطقه ای.
- ترسیم و تحلیل دوره ای عناصر تغییر وتحول در جغرافیای تاریخی – اجتماعی ایران.
- تحلیل مفاهیم تداوم درحیات اجتماعی و منطقه ای ایران
- سهم تاریخی مناطق در تغییر و تحول کشور.
منابع:
- اسکاچپول، ت. (1388). بینش و روش در جامعه شناسی تاریخی، تهران: ترجمه ی دکتر هاشم آقا جری.
- گری بی، همیتلون، رندال کولینز.(1385). تاریخ نگاری و جامعه شناسی تاریخی، ترجمه ی دکتر هاشم جری، تهران.
- حمید، حمید.(1352). علم تحولات جامعه ، تهران: انتشارات امیر کبیر.
- همایون کاتوزیان، محمد علی. (1377). جامعه شناسی تاریخی ایران نفت و توسعه اقتصادی، ترجمه علی رضا طی، تهران.
- گی، روشه. (1370). تغییرات اجتماعی ، ترجمه دکترمنصور وثوقی، تهران.
- دنیس، اسمیت.(1386). برآمدن جامعه شناسی تاریخی، ترجمه دکترسید هاشم آقا جری، تهران.
- مارتین، سگالن.(1370). جامعه شناسی تاریخی خانواده ، ترجمه حمید الیاسی، تهران.