دکتر عبدالمهدی رجایی

دکتری: تاریخ محلی دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۲
کارشناسی ارشد: تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۸
کارشناسی: زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵

خود مشت و مالی دکتر باستانی پاریزی

خود مشت و مالی دکتر باستانی پاریزی دکتر ابراهیم باستانی پاریزی در بهار امسال قلم بر زمین نهاد و از میان ما رفت. شاید بزرگترین میراث این مورخ صاحب ذوق آن بود که توانست تاریخ را از کنج کتابخانه ها به درآورده و به میان مردم کوچه و بازار بکشاند. از نظر او تاریخ آن نوشته ها و نکات خشک و بی روحی نبود که همه را از خود بگریزاند...

دکتر ابراهیم باستانی پاریزی در بهار امسال قلم بر زمین نهاد و از میان ما رفت. شاید بزرگترین میراث این مورخ صاحب ذوق آن بود که توانست تاریخ را از کنج کتابخانه ها به درآورده و به میان مردم کوچه و بازار بکشاند. از نظر او تاریخ آن نوشته ها و نکات خشک و بی روحی نبود که همه را از خود بگریزاند. او تاریخ را عین زندگی می دید. به همان شیرینی و جذبه و البته طنزی که در آن جاری است. از سوی دیگر پیامی که او به مورخین محلی داد آن بود که «محل» خود را فراموش نکنند. همه گوشه ها و زوایای آنجا جای کار دارد. همیشه می توان کتب و اسنادی یافت که نوری بر این تاریکی بپراکند و خشتی بر این سرای کهن بگذارد.
خود مشت و مالی یکی از کارهای متفاوت استاد باستانی پاریزی است که موضوع آن «روش تحقیق تاریخ» است . در بخشی از این کتاب، استاد در حین نقد آثار خود (به همین خاطر کتاب خود مشت و مالی یعنی خود انتقادی نام گرفته است) نکاتی راجع به روش تحقیق تاریخ یادآور می شود و به ما می آموزاند. او بدون هیچ روپوشی بیان می کند که در کتب و مقالات خود کجاها اشتباه کرده است. به همین سادگی. اما نکات کاربردی در محیط های دانشگاهی از این کتاب بسیار است که یکی از آنها یعنی «کتاب سازی» و «سرقت ادبی» امروزه بسیار شایع شده و جا دارد نظرات استاد را راجع به این دو بلیه، از کتاب خودمشت و مالی بیان نمایم:
کتاب سازی
اگر آدم گفته ها و نوشته های دیگران را پشت سر هم آورد  و کتابی چاپ زد، نشخوار تاریخی کرده است. اما اگر بر اساس گفته ها و نظریات دیگران، یک نظر و یک موضوع تازه را عنوان کرد، یعنی ساخت و تحویل داد، آن وقت تحقیق تاریخی کرده است.(خود مشت و مالی، ص 71)
کتاب سازی
یک نویسنده و محقق هرگز پیش از آن که سال ها مواد و مصالح اصلی خود را جمع آوری کرده باشد، نمی تواند یک ساختمان را بالا ببرد. این است که اگر یک وقت دیدید ناگهان و بدون مقدمه، کسی یک بنای تازه ساز بالا برد، بدانید که یا به قول معروف به گنج دست یافته، یا مصالح آن را از جای دیگر دزدیده . یا مثل ساختمان های مفت آباد و زور آباد، آن بنا را بر روی زمین مردم و با مصالح مردم و شبانه در پرتو چراغ زنبوری، بدون اطلاع شهرداری، ساخته است. (ص 72)
سرقت از طریق کامپیوتر!
آفت بزرگ قرن ما در تحقیقات خصوصا در علوم انسانی همین دستگاه هایی شده است که ما آنها را به نام کامپیوتر می خوانیم ... البته این دستگاه معجزه گر، گردونه تحقیق را در دنیا دگرگون کرده است و محققان ما به کمک آن، راه صد ساله را یک شبه می روند.  ]این دستگاه[ بی امان گوشه کناره های تاریخ و و اسناد تاریخی را می کاود و بی غرضانه به معرض استفاده قرار می دهد و از هیچ کس هم بیم نداردو به هیچ کس تملق نمی گوید.... عیب بزرگ این اطلاع رسانی بی انتها این است که امکان می دهد به بعض مدعیان تحقیق که آنها هم یک شبه ره صد ساله بروند . این در واقع آفت قرن است و ویروس تحقیق . که باید راه چاره ای برای آن اندیشید (ص 55)
+ یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۳۹
نظر شما
نام:
ایمیل : * نمایش داده نمی‌شود
نظر شما: