نام کتاب: نقش کلانتران و کدخدایان در مدیریت شهر و روستا
مؤلف: لطف الله احتشامی
انتشارات: مهر قائم (1384)
تعداد صفحات: 224 صفحه
بررسی ابعاد گوناگون مدیریت شهری و روستایی از نکاتی است که در پژوهش های تاریخی مغفول مانده است. این که شهرها چگونه مدیریت می شدند یکی از مواقف مورد علاقه صاحب این قلم است که حدود 80 صفحه از کتاب «برگ هایی از تاریخ اجتماعی اصفهان معاصر» را به آن اختصاص داده و مدیریت شهری اصفهان در بعد از انقلاب مشروطه را بررسی کرده ام. اما پیش از مشروطه و قبل از آن که بلدیه ای برای مدیریت شهر برپا شود اوضاع چگونه بود؟ لطف الله احتشامی در کتاب «نقش کلانتران و کدخدایان در مدیریت شهر و روستا» تلاش دارد به این سوال پرداخته و با درج حدود 50 سند به ما یادآور شود که مدیریت شهر و روستا توسط کدخدا و کلانترها صورت می گرفته است. این سندها به صورت متقن ابعاد گوناگون اعمال قدرت در مدیریت شهری و روستایی را بیان می دارند.
مولف جایگاه و نقش کلانتران (برای شهرها) و کدخدایان (برای روستاها) را در دوره های مختلف تاریخ ایران بررسی کرده و راجع به نقش کدخدایان تا دوره معاصر و حتی بعد از انقلاب اسلامی نیز می رسد. در عنوان کتاب اثری یافت نمی شود که تمرکز کتاب بر روی کجاست، اما با بررسی اسناد و نگرش بر محتوای کتاب معلوم می شود کتاب بیشتر بر روی استان اصفهان تمرکز دارد. کتاب بسیار مختصر است اما درج و بازنویسی 50 سند به آن استحکامی قابل ستایش بخشیده است. سندهایی که به کار پژوهش های دیگر نیز خواهند خورد.