آنچه هوهانیان را به نگارش تاریخ قصبه جلفا راند اوضاع نابسامانی بود که بعد از روزگار طلایی صفوی بر این شهرک ثروتمند و کلنی ارمنی نشین رفته بود. خود وی در ابتدای کتاب آورد«خانه های ویران و بی صاحب، خالی مانده از آنها که روزگاری در آن سراها می زیستند... احساسی را در من بیدار کرد تا وقایع دوران گذشته را به یاد آورم . اما در این باره مطالبی یا کتابی نیافتم ... گفتگو با سالخوردگان و جویا شدن از احوال گذشتگان برای من بسیار دل انگیز بود. چون سخنان ایشان را در هیچ تاریخی مضبوط نمی دیدم »(هوهانیان، 1379، مقدمه) پس مولف از منبعی به نام «تاریخ شفاهی» نیز سود جسته است. تا این که مولف به مناسبت شغل خود، به منابع ارزشمند و مکتوب کلیسای وانک دست یافت. «هر روز با شتاب از کارهای موظف روزانه خود را فارغ می کردم و دو سه ساعت باز یافته را در انبوه مکتوبات در هم ریخته و برهم انباشته در زیر گرد و غبار صرف تحقیق می کردم ... هر گاه فرصتی دست می داد از فرمان ها، کنداک ها، کتاب های خطی، نامه های خصوصی و نوشته های دیگر، مطالب تاریخی را استخراج می کردم تا آن جرأت را یافتم که دست به تألیف تاریخ جلفا بزنم» (همانجا)

کتاب در دو جلد تنظیم شده بود . جلد نخست تاریخ سیاسی و جلد دوم معرفی کلیساهای جلفا و خصوصاً کلیسای وانک و سپس شرحی از این شهرک می باشد.

در جلد نخست که خود شامل 68 فصل می شود، تاریخ ورود ارمنیان به ایران در زمان شاه عباس اول ذکر شده و همین طور با حوادث جلو آمده تا به زمان مولف می رسد. اهمیت تألیف به زمان هایی است که به حیات مولف نزدیک شده و یا این که توانسته است از منابع شفاهی آنها را کسب نماید. به عنوان نمونه جدال های چند ساله میان زندیان و قاجاریان و تأثیری که در فضای اصفهان گذاشته است، بسیار در این کتاب انعکاس دارد. شرح لشکر کشی ها و آمد و رفت سرداران و سپاه آنها و تأثیری که در خرابی اصفهان بر جای گذاشتند به حدی که به قول وی «جلفا که بر اثر لشکرکشی های پیاپی شاهان مستعجل، شکوهش کاستی گرفته بود، جلال و جبروت خود را به کلی از دست داد . مردان از میهن گریخته و در کشورهای دیگر سرگردان و ساکنان جلفا بیشتر از زنان بودند. بیشتر خانه های خالی مانده به دست مسلمان ها افتاد» (هوهانیان، 1379، ص 267) داده هایی که شاید در کتاب های تاریخی فارسی نیز بدین دقت به آنها پرداخته نشده است. او در پس زمینه حوادث سهمگین کشور، مصائب آن را بر جلفاییان بازگفته است. بنابر این اهمیت دیگر کتاب روشن شدن بخش های کور تاریخ ایران نیز می باشد. بجز این، تاریخ اوایل عصر قاجار و حکام اصفهان و نیز سلوک و روابط آنها با رعیت و بخصوص ارامنه در این کتاب انعکاس زیادی دارد و این کتاب در روشن شدن تاریخ مبهم و تاریک اصفهان در نیمه اول قاجار بسیار به پژوهشگر کمک می نماید. او از میان منابع مکتوبی که در اختیار داشت، با درج اشعار و مراثی مربوط به وقایع و حتی سنگ نوشته روی قبور و متن احکام و فرمان ها، سعی کرده است که نوشته خود را مستند نماید. جلد نخست کتاب که شامل وقایع سیاسی می گردد حدود 380 صفحه است.

در جلد دوم مولف به سراغ ابنیه و آثار جلفا رفته است. مطلبی که در متون اصفهان شناسی کمتر بدان ها پرداخته شده و از این جهت غنیمت است. خصوصاً بدین خاطر که وی در توصیف و تبیین تاریخچه هر بنا، سنگ نوشته ها و کتیبه های آنها را نیز درج کرده و در واقع شناسنامه بنا را آورده است. فصل ششم این جلد نیز «شرح جلفا و اوضاع آن» می باشد، که اطلاعات دست اول و خوبی راجع به این شهرک ارائه داده است. توصیف محلات، میدان ها، حمام ها و حتی قبرستان جلفا آمده است. در فصل بعد نیز اوضاع اقتصادی جلفا شرح داده شده است. جلد دوم کتاب در نه فصل و حدود 250 صفحه تنظیم شده است . این هر دو جلد در ترجمه آقای میناسیان و فریدنی در یک مجلد جمع شده و مجموعاً کتاب حدود 700 صفحه می باشد.

این کتاب در سال 1379 توسط نشر زنده رود و با مشارکت انتشارات نقش خورشید در اصفهان به چاپ رسیده است.