سیری در تاریخ محلی شهر علویجه
کتاب «علویجه اصفهان» تالیف علی قندهاری علویجه گزیده‌ای از مطالب گوناگون درباره شهر تاریخی علویجه، شهر دهق و روستاهای بخش مهردشت شامل جغرافیا، آداب و رسوم، تاریخچه فرهنگی، ورزشی، هنری، اقتصادی، اجتماعی و گویش‌های محلی است....
کتاب «علویجه اصفهان» نوشته علی قندهاری علویجه در چهار فصل تهیه و تنظیم شده است. فصل نخست این کتاب موضوعاتی همچون وجه تسمیه این شهر، ویژگی نژادی مردم علویجه (علوی سابق)، دین و زبان آنها، مشاهیر علمی و هنری و برخی از مهمترین حوادثی که در طول تاریخ بر این دیار گذشته را مورد بررسی قرار می‌دهد.
مولف درباره وجه تسمیه این شهر می‌نویسد: «عرب‌های مسلمانی که برای فتح اصفهان از مرز عراق وارد ایران شده‌اند از راه شهرستان گلپایگان وارد این منطقه شده و در بعضی از نقاط این منطقه ساکن شده‌اند. به همین مناسبت منطقه را عربستان نامیده‌اند. منطقه عربستان از گلپایگان تا علویجه امتداد دارد که طول این منطقه حدود ۵۰ کیلومتر است.
قسمتی از این منطقه اکنون از نظر تقسیمات کشوری تابع شهرستان گلپایگان است قسمت عمده آن تابع شهرستان نجف‌آباد می‌باشد. در سال ۱۳۷۲ عربستان نجف‌آباد به بخش «مهردشت» تغییر نام داده است. عده‌ای از این اعراب که تیره علویون بوده‌اند، در علویجه سکونت گزیده‌اند و این شهر راه نام «علوی» نامیده‌اند.
فصل دوم کتاب موقعیت جغرافیایی علویجه (علوی سابق) را مورد بررسی قرار می‌دهد. زمین‌شناسی منطقه علویجه، پوشش‌های گیاهی منطقه علویجه، آب و هوا، کشاورزی علویجه، شیوه آبیاری و تقسیم آب در علویجه، سوابق تاریخی قنات و گله‌داری در علویجه موضوعاتی است که در این فصل به آن پرداخته می‌شود.
نویسنده در فصل بعدی به تاریخچه فرهنگی و سیر تحولات این شهر می‌پردازد. در این فصل مراکز آموزشی شهر علویجه و آثار تاریخی این شهر معرفی می‌شوند. بخش دیگری از این فصل آداب و رسوم مردم این شهر در مناسبت‌های مختلف همچون عید نوروز، ایام محرم و شب یلدا را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در بخشی از این فصل کتاب درباره شب‌نشینی‌های مردم علویجه می‌خوانیم: «در شهر علویجه از قدیم‌الایام شب‌نشینی مرسوم بوده است. به‌خصوص در فصل زمستان به علت شب‌های دراز و بیکاری دهقانان. در این مراسم از خشکبارهای محلی مثل کشمش، بادام، پرهلو و توت از یکدیگر پذیرایی می‌کردند که در اصطلاح محلی به آن شب‌چره می‌گفتند. شب‌نشینی‌ها طولانی و گاهی از نصف شب هم می‌گذشت که در بعضی فامیل‌ها تفاوت داشت. فامیل امینی شب‌نشینی‌های طولانی داشتند که به شب‌نشینی «محمد امینی» معروف بود.
فصل پایانی کتاب موقعیت بخش مهردشت را بررسی می‌کند. این فصل ویژگی کلی برخی از روستاهای بخش مهردشت مانند روستای حسین‌آباد، هسنیجه، خونداب، دُماب و گلدره مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به موقعیت دو شهر علویجه و دهق می‌پردازد.
کتاب «علویجه اصفهان» تالیف علی قندهاری در ۱۹۴ صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای ۲۰ هزار تومان از سوی موسسه انتشاراتی نقش نگین روانه بازار نشر شد.
مولف درباره وجه تسمیه این شهر می‌نویسد: «عرب‌های مسلمانی که برای فتح اصفهان از مرز عراق وارد ایران شده‌اند از راه شهرستان گلپایگان وارد این منطقه شده و در بعضی از نقاط این منطقه ساکن شده‌اند. به همین مناسبت منطقه را عربستان نامیده‌اند. منطقه عربستان از گلپایگان تا علویجه امتداد دارد که طول این منطقه حدود ۵۰ کیلومتر است.
قسمتی از این منطقه اکنون از نظر تقسیمات کشوری تابع شهرستان گلپایگان است قسمت عمده آن تابع شهرستان نجف‌آباد می‌باشد. در سال ۱۳۷۲ عربستان نجف‌آباد به بخش «مهردشت» تغییر نام داده است. عده‌ای از این اعراب که تیره علویون بوده‌اند، در علویجه سکونت گزیده‌اند و این شهر راه نام «علوی» نامیده‌اند.
فصل دوم کتاب موقعیت جغرافیایی علویجه (علوی سابق) را مورد بررسی قرار می‌دهد. زمین‌شناسی منطقه علویجه، پوشش‌های گیاهی منطقه علویجه، آب و هوا، کشاورزی علویجه، شیوه آبیاری و تقسیم آب در علویجه، سوابق تاریخی قنات و گله‌داری در علویجه موضوعاتی است که در این فصل به آن پرداخته می‌شود.
نویسنده در فصل بعدی به تاریخچه فرهنگی و سیر تحولات این شهر می‌پردازد. در این فصل مراکز آموزشی شهر علویجه و آثار تاریخی این شهر معرفی می‌شوند. بخش دیگری از این فصل آداب و رسوم مردم این شهر در مناسبت‌های مختلف همچون عید نوروز، ایام محرم و شب یلدا را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در بخشی از این فصل کتاب درباره شب‌نشینی‌های مردم علویجه می‌خوانیم: «در شهر علویجه از قدیم‌الایام شب‌نشینی مرسوم بوده است. به‌خصوص در فصل زمستان به علت شب‌های دراز و بیکاری دهقانان. در این مراسم از خشکبارهای محلی مثل کشمش، بادام، پرهلو و توت از یکدیگر پذیرایی می‌کردند که در اصطلاح محلی به آن شب‌چره می‌گفتند. شب‌نشینی‌ها طولانی و گاهی از نصف شب هم می‌گذشت که در بعضی فامیل‌ها تفاوت داشت. فامیل امینی شب‌نشینی‌های طولانی داشتند که به شب‌نشینی «محمد امینی» معروف بود.
فصل پایانی کتاب موقعیت بخش مهردشت را بررسی می‌کند. این فصل ویژگی کلی برخی از روستاهای بخش مهردشت مانند روستای حسین‌آباد، هسنیجه، خونداب، دُماب و گلدره مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به موقعیت دو شهر علویجه و دهق می‌پردازد.
کتاب «علویجه اصفهان» تالیف علی قندهاری در ۱۹۴ صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای ۲۰ هزار تومان از سوی موسسه انتشاراتی نقش نگین روانه بازار نشر شد.
نظر شما