آن شب که اصفهان پر از طنین کاشی آبی بود...

آن شب که اصفهان پر از طنین کاشی آبی بود...
آن شب که اصفهان پر از طنین کاشی آبی بود...؛ مسجد شیخ لطف الله در آستانه تخریب!آرتور اوپهام پوپ که در کنارۀ زلال جاری زاینده رود آرمیده و مزارش به زنده رود ابدی است، سخن زیبایی دربارۀ گنبد و بارگاه مسجد شیخ لطف الله اصفهان دارد که توصیف جامعی از شکوه این اثر در یک جملۀ کوتاه است: «به سختی می توان این اثر را محصول دست بشر دانست». وی گفته است که «کوچک...
آن شب که اصفهان پر از طنین کاشی آبی بود...؛ مسجد شیخ لطف الله در آستانه تخریب!
آرتور اوپهام پوپ که در کنارۀ زلال جاری زاینده رود آرمیده و مزارش به زنده رود ابدی است، سخن زیبایی دربارۀ گنبد و بارگاه مسجد شیخ لطف الله اصفهان دارد که توصیف جامعی از شکوه این اثر در یک جملۀ کوتاه است: «به سختی می توان این اثر را محصول دست بشر دانست». وی گفته است که «کوچکترین نقطه ضعفی در این بنا دیده نمی شود، اندازه ها بسیار مناسب، نقشه طرح بسیار قوی و زیبا و به طور خلاصه توافقی است بین یک دنیا شور و هیجان و یک سکوت و آرامش باشکوه که نماینده ذوق سرشار زیباشناسی بوده و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمی تواند داشته باشد». به راستی که از عشق و هنر و شوریدگی و ذوق لایتناهی هنرمندانی چون استاد محمدرضا اصفهانی و علی رضا تبریزی عباسی بوده است که «پدید آمد این گوهر هفت رنگ». هر رگه از کاشی معرق آن جلوه ای است از دیرپایی و شکوه هنر ایرانی و هر رنگ آن «جامه ای هفت رنگ چون طاووس» است.
این مسجد و دیگر بناهای مجموعۀ نقش جهان در میراث ملموس یونسکو، نخستین آثار ایرانی بودند که به ثبت جهانی رسیدند (1979). زیبایی مسجد شیخ لطف الله منحصر به فرد است؛ گذشته از کاشی کاری کم نظیر ایوان ورودی سردر مسجد، کاشی معرق سیاه و سفید و نیلی در نمای بیرونی گنبد که در رگه های آجر خودنمایی می کند و به گنبد درخششی کم نظیر می بخشد، در هیچ بنای دیگری نمی توان سراغ گرفت.
در چند دهۀ اخیر مانند دیگر آثار این مجموعه، مسجد شیخ لطف الله نیز مرمت و حفاظت شده است. یکی از بخش های مرمت شده، کاشی کاری روی گنبد است که امروزه نیازمند مرمت دوباره است. این گنبد تک پوش است و مانند گنبد مسجد امام نیست که دو پوشه باشد و اگر آب باران از لای کاشی های روی گنبد نفوذ کند، همۀ گنبد از آن آسیب می بیند و نمای این یگانه گنبدِ زرین، تخریب خواهد شد. عکس هایی که در اینجا می توانید ملاحظه کنید و توسط جوان اصفهانی آقای علیرضا شرافت تهیه شده است، آسیب جدی به کاشی ها و آن هم در قسمت هایی که بازسازی شده را نشان می دهد. بیرون زدگی کاشی های جانب جنوبی و شرقی گنبد کاملاً نشان دهندۀ آسیب های جدی هستند که آن را تهدید می کند و باید با سرعت و دقت مرمت شوند. مباد رسد آن زمان که چونان فروغ فرخزاد بخوانیم: «آن شب که اصفهان پر از طنین کاشی آبی بود...»
حسن باستانی راد / استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
+ سه‌شنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۲ ساعت ۲۰:۰۲
نظر شما
نام:
ایمیل : * نمایش داده نمی‌شود
نظر شما: