کتاب ارزشمند‌،روضات الجنات فی‌ اوصاف‌ مـدینه‌ هرات تألیف معین الدیـن‌ مـحمد الزمجی الاسفزاری است.کتاب‌ در دو جلد مستقل از هم با دو مصحح،در دو تاریخ،با فاصلهء قریب به سی سال به زیور طبع رسید‌.
بنا بر فهرست مندرجات،جلد نخست‌ روضات در اصل شامل بیست و هـفت روضه‌ است.جلد اول یا بخش نخست،روضه‌های‌ اول تا پنجم را دربر می‌گیرد و بخش دوم‌ شامل روضه‌های هشتم‌ تا‌ بیست و هفتم‌ است.شایان ذکر است که روضه‌های ششم، هفتم و بیست و هفتم کتاب روضـات کـه در فهرست مندرجات معین و مذکور است،در هیچ‌یک از دو جلد موجود نیست.البته‌ سید‌ محمد‌ کاظم امام،مصحح بخش دوم‌ در تعلیقات جلد دوم دربارهء فقدان روضهء بیست و هفتم به تفضیل سخن گفته است.
مـحمد اسـحاق،استاد دانشگاه کلکته‌ برای تصحیح بخش اول به‌ شش‌ نسخه‌ مراجعه کرده است،ولی نسخهء اصلی مورد استفاده وی متعلق به کتابخانه«انجمن‌ آسیایی کلکته»است.محمد اسحاق دربارهء نسخهء«انجمن آسـیایی»مـی‌نویسد: کاغذ آن ترمه‌ای،دارای حواشی‌ مذهب‌ با‌ قطع ربعی مشتمل بر 822‌ صفحه‌‌ است‌.این نسخه قدیم‌ترین است که در سال 911 ق.با خط نسخ خوب نوشته‌ شده است.بنا به گفتهء مصحح،ایـن نـسخه‌ از‌ لحـاظ‌ صحت عبارات،تمامی مطالب‌ و روضـه‌ها و چـمن‌ها و کـمی اغلاط‌ و محذوفات‌ و سقاط و زیبایی خط بر نسخ‌ دیگر ترجیح دارد.مصحح با مراجعه به بقیه نسخ محذوفات و سقاط را تکمیل‌ نموده‌ است‌.فـهرست‌ بـیست و هـفت روضه که عنوان روضه‌ها و چمن‌هاست‌ با خط سـرخ‌ و مـضامین آن با خط سیاه نستعلیق معمولی به دست کاتب دیگری‌ به رشتهء تحریر در آمده است.
برای مطالعه این مقاله فایل پیوست را دانلود نمایید