در مدارک تاریخی و پرس و جو از بزرگان ،نام نهرخلج بدین صورت آمده است:عزیزآباد-دیگاه-عبدل آباد و قلعه هایی به نام معصوم قالا – قویت قالا-قلعه آدینه که جزءولایت پرتیکان می باشد.پروفسور هرتسلفد از پرتیکان که نهرخلج هم جزءآن است یاد کرده است.
تاریخ بنای این روستا به طور دقیق معلوم نیست اما پاره ای از مورخین با توجه به نام پرتیکان،بنای آن را به دوران هخامنشی نسبت داده اند.به علت سرسبز بودن آنجا نهری به نام یکی از شاهزادگان هخامنشی که خلج نام داشت در این محل احداث گردید که نام روستای نهرخلج منتسب به آن می باشد.
ابن اثیرمی گوید:با توجه به مرکز بودن اصفهان و تصرف توسط دولت اشکانی،سراسر استان اصفهان در تصرف آنها دربود و هنگامیکه به دست مسلمین فتح گردید یکی از نزدیکان عمر به نام عبداله بن عقیان حاکم شد که از فریدن نیز دیدن کرد.این روستا با توجه به حمله افغانها و مغولان و خرابی آن،در طول تاریخ ۵ بار جابجا شده است که وجود سنگر های افغانها و مغولان در ارتفاعات اطراف نهرخلج دلیل و گواه بر این امر می باشد.
برای مطالعه این مطلب فایل پیوست را دانلود نمایید.