تشیع در ایران مسیری پرفراز و فرود پیموده است که می توان آن را در دو مقطع کلی پیش و پس از تأسیس حکومت صفویه بررسی نمود. تاریخ تشیع در ایران پیش از صفویه نیز به دو مقطع قبل و بعد از حمله مغولان قابل تقسیم بندی است. مطالعات در مورد تاریخ تشیع در ایران در دوران قبل از رسمیت یافتن آن، از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از جنبه های اینگونه مطالعات، بررسی تواریخ محلی تشیع در ایران است. با مطالعه منابع گوناگون درمی یابیم بسیاری از شهرها و مناطق در ایران دارای پیشینه ای پر یا کم بار از تشیع در دوران پیش از صفویه هستند. از آنجا که «تاریخ محلی» دانشی است برای بازسازی گذشته در مقیاسی محلی یا منطقه‌ای و نمود گذشته با این گرایش ملموس‌تر و معنی‌دار است، می توان گفت بررسی تاریخ تشیع در ایران بر مبنای نواحی یا مناطق گوناگون و بررسی مجموع آنها، می تواند تصویری واضح تر و ملموس‌تر از تاریخ تشیع ایران در دوران پیش از صفویه فرارو نهد. نوشتار حاضر با همین قصد سعی دارد سیری در تواریخ محلی تشیع در ایران پیش از صفویه داشته باشد و در اولین قدم، منطقه «آوه» یا «آبه» را مطمح نظر قرار داده است. با اینکه این ناحیه در ایران پیش از صفویه محلی بسیار شناخته شده بوده و در منابع تاریخی و جغرافیایی این دوران اشارات بسیاری به آن رفته و رواج تشیع در آن نیز مورد اشاره بسیاری از منابع قرار گرفته است، با این حال امروزه شهری بسیار کوچک و گمنام در مرکز ایران است.
برای مطالعه این مطلب فایل پیوست را دانلود نمایید.