در میان گونه های مختلف تواریخ محلی، شهرآشوب ها کمتر مورد توجه مورخان قرار گرفته اند و به همین دلیل اطلاعات بی نظیر و ارزشمند آنها، در بازسازی تاریخ ایران، مورد غفلت واقع شده است. در حالی که این گونه از آثار از منابع اصلی و اولیه ی تاریخ اجتماعی و فرهنگی مردمان عادی در اعصار مختلف تاریخ می باشند. از طرفی، به علت این که به قصد تاریخ نگاری تولید نشده اند از بسیاری از محدودیت ها و محذورات تواریخ رسمی به دورند. در واقع شهرآشوب ها را می بایست جلوه ای از انعکاس تاریخ در ادبیات فارسی قلمداد نمود.

 شهرآشوب ها یکی از انواع شعر فارسی می باشند که تاریخ اجتماعی برخی از شهرهای ایران، در مقاطعی از تاریخ ایران، در آنها به خوبی منعکس شده است. در این نوع شعر، معشوقی توصیف می شد که با حسن و زیبایی خود شهری را بر هم می زد و آشفته می کرد. چون قبل از وصف معشوق، شهری که در آن زندگی می کرد وصف می شد و درباره ی خصوصیات شهر توضیح داده می شد، این نوع شعر به صورت نوعی تاریخ محلی منظوم در آمد. شرایط تاریخی شهر و امتیازات آن در میان شهرهای دیگر، شغل ها و اصناف شهر و بسیاری از آگاهی های مهم دیگر درباره ی آن در این شهر آشوب ها ارائه می شود. در این آثار، هم ستایش شهرها به چشم می خورد و هم نکوهش و بدگویی شهرها و مردم آن وجود دارد. رفته رفته مضمون شهراشوب ها به توصیف پیشه وران و صاحبان صنایع و حرف شهرها محدود شد. شهر آشوب در ادب فارسی سابقه ای طولانی دارد. نخستین شهرآشوب ها را مسعود سعد سلمان در زندان و در وصف لاهور سرود، این نوع شعر در دوره تیموری رشد و رونق بیشتری یافت و در دوره صفوی به اوج خود رسید، آگاهی های این نوع شعر درباره ی تاریخ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرها در کتاب های تاریخی وجود ندارد و مورخان می توانند آگاهی های خود را با استفاده از این شعرها کامل کنند. لذا شهرآشوب ها می توانند به خوبی برخی از شکاف ها و خلاء های موجود در کتاب های تاریخی را پر نمایند. شهرآشوب هایی درباره ی تبریز،اصفهان و هرات سروده شده است. شهرآشوب سیفی بخاری به نام صنایع البدایع و شهرآشوب لسانی شیرازی به نام مجمع الاصناف دو نمونه مشهور از شهرآشوب های زبان فارسی است.